Diyabet, pankreasın yeterince insülin üretememesi veya vücudun üretilen insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucu ortaya çıkan bir metabolizma bozukluğudur. Yemeklerden sonra kana geçen glikozun, hücreler tarafından enerji olarak kullanılabilmesi için insülin hormonu gereklidir. Diyabet hastalığında bu süreç doğru bir şekilde işlemez ve kan şekeri seviyeleri yükselir.
Diyabet Türleri
Diyabetin iki ana türü vardır: **Tip 1** ve **Tip 2** diyabet. Ayrıca, hamilelik döneminde görülen **gestasyonel diyabet** de önemli bir diyabet türüdür.
– **Tip 1 Diyabet:** Genellikle çocukluk veya gençlik döneminde teşhis edilir. Bağışıklık sisteminin pankreastaki insülin üreten hücrelere saldırması sonucunda, insülin üretimi tamamen durur. Tip 1 diyabet hastaları hayatları boyunca insülin enjeksiyonu yapmak zorundadır.
– **Tip 2 Diyabet:** Daha yaygın olan bu tür, genellikle yetişkinlik döneminde gelişir ancak son yıllarda obezite artışı nedeniyle gençlerde ve çocuklarda da görülmektedir. Tip 2 diyabet, vücudun insülini etkili bir biçimde kullanamaması durumudur. Diyet değişiklikleri, fiziksel aktivite ve bazı ilaçlarla tedavi edilebilir.
– **Gestasyonel Diyabet:** Hamilelik sırasında bazı kadınlarda gelişen geçici bir diyabet türüdür. Annenin ve bebeğin sağlığını etkileyebileceği için dikkatle kontrol edilmesi gerekir.
Diyabet Belirtileri
Diyabetin belirtileri genellikle yavaş başlar ve zamanla belirgin hale gelir. Bu belirtiler arasında şunlar bulunur:
– Sık idrara çıkma
– Aşırı susuzluk ve sürekli su içme ihtiyacı
– Açıklanamayan kilo kaybı
– Sürekli yorgunluk
– Bulanık görme
– Yavaş iyileşen yaralar
– Ellerde ve ayaklarda karıncalanma veya uyuşma
Diyabet Teşhisi ve Tedavisi
Diyabet tanısı genellikle kan şekeri testleriyle konulur. Açlık kan şekeri, Oral Glukoz Tolerans Testi ve Hemoglobin A1c gibi testler bu süreçte kullanılır.
Tedavi yöntemi, diyabetin türüne göre değişiklik gösterir:
– **Tip 1 Diyabet:** Düzenli insülin enjeksiyonu, kan şekeri seviyesi takibi, dengeli bir diyet ve düzenli fiziksel aktivite önemlidir.
– **Tip 2 Diyabet:** Kilo kontrolü, sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, kan şekeri seviyesinin izlenmesi ve gerekirse ağız yoluyla alınan ilaçlar tedavi için kullanılır.
– **Gestasyonel Diyabet:** Gebelik sırasında sağlık ekibi gözetiminde kan şekeri kontrol edilir. Diyet ve egzersiz bu tür diyabetin yönetiminde önemli role sahiptir.
Sonuç
Diyabet, yaşam boyu süren bir hastalık olabilir ancak doğru yönetildiğinde komplikasyonları kontrol altında tutulabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, düzenli egzersiz ve doğru beslenme diyabet yönetiminde büyük önem taşır. Herhangi bir belirti fark edildiğinde, bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir.